พระสมเด็จวัดระฆัง กรุหลังคาโบสถ์ ลงรักลงชาด พิมพ์ใหญ่ BR 05

พระสมเด็จวัดระฆัง กรุหลังคาโบสถ์ ลงรักลงชาด

      พระสมเด็จวัดระฆัง กรุหลังคาโบสถ์ ถือเป็นหนึ่งในพระเครื่องที่มีความสำคัญสูงในวงการพระเครื่องไทย จากการสืบค้นข้อมูลทางประวัติศาสตร์พบว่าพระสมเด็จชุดนี้ได้ถูกสร้างขึ้นในช่วงประมาณปี 2408 (พร้อมๆกับในช่วงการสร้างพระสมเด็จวัดพระแก้ว) พระสมเด็จชุดนี้ได้ถูกสร้างขึ้นโดยสมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พรหมรังสี) แห่งวัดระฆังโฆสิตาราม โดยมูลเหตุในการจัดสร้างเพื่อเป็นการสืบทอดพระพุทธศาสนา และเพื่อมอบให้แก่พระบรมวงศานุวงศ์ และข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ การสร้างจึงจัดเป็นงานวิจิตรศิลป์ โดยใช้พิมพ์พระสมเด็จวัดระฆังและมีการลงรักปิดทองล่องชาด โดยฝีมือช่างหลวง(ช่างสิบหมู่) จึงถือว่าเป็นงานประณีตศิลป์ 

***************

ที่มาของกรุหลังคาโบสถ์

ภายหลังจากที่สมเด็จพระพุฒาจารย์ โต พรหมรังสี ได้ถึงแก่ชีพิตักษัย พระสมเด็จที่ท่านสร้างไว้ได้ถูกนำไปเก็บรักษาไว้ในบริเวณวัดระฆังฯ โดยบางส่วนถูกบรรจุไว้ในกรุเพดานพระวิหาร หรือ หลังคาโบสถ์ เป็นเหตุให้พระสมเด็จจากกรุนี้มีลักษณะที่สมบูรณ์ และมิได้มีผู้ใดพบเห็น จวบจนกระทั่งปี พ.ศ. 2515 ซึ่งเป็นปีที่ครบ 100 ปี ที่สมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พรหมรังสี ) ท่านสิ้นชีพิตักษัย จึงได้มีการทำนุบำรุงพระวิหารครั้งใหญ่ ทำให้ได้ค้นพบพระสมเด็จ บนเพดานวิหารวัดระฆัง แต่ทางวัดไม่ได้มีการบอกกล่าวให้ประชาชนทั่วไปได้ทราบ คงรู้กันเฉพาะในหมู่พระภิกษุเพียงไม่กี่รูป ช่างที่เข้าไปบูรณะ กรรมการวัดและบุคคลใกล้ชิดเท่านั้น

พระสมเด็จที่พบนี้ ถูกวางสุมกองไว้บนเพดานวิหารมิได้มีการใส่ภาชนะใดปกปิดไว้ จำนวนมากถึงหลายพันองค์ โดยมีฝุ่นเกาะอยู่ทั่วไป พบรอยทางเดินปลวก ขี้มอด เกาะติดอยู่แต่มีจำนวนไม่มาก มีแต่ที่แปลกและสำคัญเป็นอย่างยิ่งก็คือพระสมเด็จที่พบนั้นล้วนปิดทองล่องชาดทั้งสิ้น และยังคงมีรักชาดทองหลงเหลืออยู่ ทองคำเปลวที่ติดอยู่นั้นยังสุกอร่ามไม่หมองค้ำเลย ส่วนที่หลุดลอกจะหลุดลอกเป็นแผ่นๆ เผยให้เห็นเนื้อในขององค์พระที่งดงามมาก ขาวดังงาช้าง มีความแห้ง แต่แกร่ง แสดงให้เห็นถึงความประณีตและฝีมือของช่างสมัยโบราณอย่างแท้จริง 

เมื่อพิจารณาองค์พระสมเด็จ จะปรากฏความเก่าตามธรรมชาติ  รักและชาดมีการ “หลุดร่อนอย่างเป็นธรรมชาติ”ตามกาลเวลา เนื้อหามวลสารเป็นตามตำรับพระสมเด็จวัดระฆังฯ ยุคปลาย